Önceki internet dalgalarının aksine aktivist oluşumlar henüz Web3 olasılıklarını kullanmaya başlamadılar; istisnalar tabii ki var. 2011: Nisan ayında Namecoin adı altında internet sansürünün engellenmesi amaçlı merkezsiz DNS gerçekleştirildi. Web2, Google ve Meta gibi "Big Tech" adı verilen büyük teknoloji şirketlerinin veriye sahip olduğu ve veriyi dağıttığı merkezi internet dönemi. Web cüzdanı, kullanıcıların internet tarayıcısı aracılığıyla BTC blockchain ağıyla etkileşime girmesine izin veriyor. Bir video yüklemek ve milyonlarca insanın onu görmesine, onunla etkileşime girmesine ve hakkında yorum yapmasına izin vermek istiyorsanız, bunu da yapabilirsiniz. Birçok uygulama, herkesin kolayca içerik oluşturucu olmasına izin verecek şekilde oluşturulmuştur. Bu, biraz organik bir şekilde sürdürebilecekleri sürdürülebilir bir büyüme modeline gitmek yerine, şirketin genellikle iki yola itildiği anlamına gelir: reklamlar veya kişisel veri satışı. Bununla birlikte başarısızlık hikâyeleri bir alanın tamamen kapanacağı anlamına gelmiyor. Web3'te projeler üzerinde sadece finansal yatırımcıların değil, zaman yatırımı yapan insanların da söz sahibi olduğu bir yapı söz konusu. Paribu ve Webrazzi iş birliğinde yayınlanan "Blockchain Talks" serisinin beşinci bölümünde "Web3'te venture builder modeli ve web3 native olmak" konusu ele alındı. Alp Ergin, venture builder dinamiklerinin detaylarını şu sözlerle anlattı: "Burada bazı soruların yanıtına odaklanmak gerekiyor. Bazı Bitcoin ATM'leri, yenilenmiş yazılıma sahip geleneksel ATM'ler olsa da, bir banka hesabına veya banka kartına gerek duymaz.
Mevcut haliyle web birçok yönden gerçekten harika ancak çok daha iyisini yapabileceğimiz bazı alanlar var. Web2 gerçekten basittir ve sadeliği nedeniyle dünya çapında giderek daha fazla insan yaratıcı/üretici olmaktadır. INC4'de yayınlanan "Onarıcı Finans: Blok zinciri destekli dünya için sürdürülebilir gelecek" başlıklı yazıda da ifade edildiği gibi "Ne yazık ki, geleneksel finansal sistem, kapsamlı değişiklikler yapmak için gereken finansman düzeyini karşılamaya uygun değil. Token sahipleri olarak, topluluk üyeleri de teklifleri kendileri taşıyabilir ve InQubeta'nın ekosistemini potansiyel olarak iyileştirebilecek değişiklikler arayabilir. Tarih bize bir şey öğrettiyse, bu değişiklikler çok önemli olacak. Herhangi bir otoriter kuruluşa veya aracıya bağlı olmaksızın, maliyetsiz para aktarımını sağlaması yapılan işlemlerin farklı noktalardan kontrol edilebilmesi, finansal varlığın kaynağını ve nereye ulaştığının takibini yapabilmesiyle, güvenirlik sağlayan blok zinciri teknolojisi hızı ve güveni seven ticarette karşılık bulmaktadır. Blok zinciri teknolojisi ile alıcı ve satıcının yaptığı işlem, aynı zamanda blok zinciri içinde kayıt altına alınacağı için zincir içerisinde bulunanlar da bu işlem hakkında bilgi sahibi olabilmektedir. Bilgi akışları: tedarik zincirinde yukarı ve aşağı günlük mal ve malzeme akışını kontrol etmek için ortaklar arasındaki koordinasyonu içerir; aynı zamanda uzun vadeli planlamayı da içerir. Tüm bu veriler daha sonra bu platformlardan sorumlu şirketler tarafından sahiplenilir ve kontrol edilir. Aslında, şirketler genellikle kullanıcı verilerini, kullanıcılarının izni olmadan izler ve kaydeder. Genellikle risk sermayesi gibi şeyleri üstlenmenin kısıtlamaları, bugün kullandığımız birçok uygulamanın yaşam döngüsünü ve nihayetinde kullanıcı deneyimini olumsuz etkiler. İlk başta, birçok yazılım şirketi para kazanma konusunda endişelenmez.
Örneğin, bir yazılım şirketi kurmanın mevcut durumunu ele alalım. Örneğin, paydaşların projelerinin yönetimine katılmalarını sağlayan Radicle uygulaması(merkezi olmayan bir GitHub alternatifi). O zamandan beri, şirketin "artık bir tüketici bitcoin borsası olmadığını ve şirketin küresel anlamda sosyal ödemelere ve gelecekteki yeni nesil blok zinciri teknolojilerine odaklamaya devam edeceğini" iddia ederek bu tür hizmet sunmayı bıraktı. Gemini'nin günlük $46 milyon dolarlık alım satım hacmiyle hacim açısından en büyük 29. Bitcoin borsası olduğunu görüyoruz. Buna ek olarak, iki faktörlü kimlik doğrulama, anti-hacker koruması ve çoklu imzalı Bitcoin adreslerinin kullanılması CEX.IO'nun güvenilir bir Bitcoin Borsası olmasını sağlar . Ayrıca yerel gerekliliklere uymak için yeni bir kimlik doğrulama süreci (KYC) olacak. Binance, güvenlik ve kullanıcı gizliliği konularına büyük önem verir ve çift faktörlü kimlik doğrulama, SSL şifreleme ve diğer güvenlik önlemleri kullanır. Her bir bilginin bloklar halinde, gelişmiş şifreleme algoritmalarıyla, birbirine bağlanarak kaydedildiği bu dağıtık veri tabanı, bizlere bir merkeze bağlı olmaksızın işlem yapabilme imkânı sağlıyor. Dönemin en gelişmiş süperbilgisayarının kullanılması halinde dahi tüm verinin işlenmesinin yüz yılı aşacağı hesaplanıyordu. Solana gibi ağlar, birkaç yüz haneli milisaniye gecikme süresi ve bir kuruşun küçük bir kısmı kadar işlem maliyeti sunar. Toplumun büyük kısmı banka sisteminin nasıl çalıştığını bilmez ama yine de maaşını bankadan alır. Ama beklenen token satışı gerçekleşmeyince düşüş başladı. Projeye inananlar token alıp ellerinde tutabilirler ve projenin yanlış yöne gittiğini düşünenler tokenlarını satarak bunun sinyalini verebilirler. Bunun yerine, gerçek bir sorunu çözen yeni ve heyecan verici bir projenin duyurulduğunu hayal edin. Bu sistemler aşırı derecede karmaşıktır ve yine de katılımcılar arasında gerçek uluslararası birlikte çalışabilirliği sağlamaz. Ayrıca, şirket başarılı olursa, işin içinde olan herkesin bu değerden herhangi birini gerçekleştirmesi çok uzun zaman alacak ve çoğu zaman gerçek bir yatırım getirisi olmadan yıllarca çalışmaya yol açacaktır. Öncelikle şunu belirteyim ki çoğu girişimcinin desentralize (adem-i merkezi) web fikri StartUp dizisindekine benzer, pazarlama aracı olmaktan öteye gitmiyor.
İnternetin şu anki tekelleşmiş ve büyük teknoloji devleri tarafından kolonize edilmiş hâline karşı desentralize bir model olarak Web3 fikri öne çıkıyor. Web3 savunucularının çoğunun nihai hedefi Web 2.0'ı kolonize etmiş sosyal medya devlerine karşı kendilerine alan yaratmak gibi gözüküyor. Bitcoin'in çıkış manifestosundaki ekonomik statükoya karşı meydan okuma, bugün büyük ölçüde statükonun parçası olma çabalarına dönmüş durumda. Web3'ü duyduğunuzda, kripto para biriminin genellikle konuşmanın bir parçası olduğunu fark edeceksiniz. Bu gizlilik ise, sanal para biriminin yasadışı faaliyetlerde kullanılmasına olanak tanıyor. Bunun nedeni, kripto para biriminin bu protokollerin çoğunda büyük bir rol oynamasıdır. İnternetin bir sonucu olarak toplumun nasıl değiştiğini düşünün. İnternetin günlük olarak hayatınızı nasıl etkilediğini düşünün. Günlük 800 binden fazla oyuncu ve farklı amaçlar için oyunlarla etkileşime geçmenin birçok farklı yolu ile Web3 oyuncularını kategorize etmek zor olabilir. Günlük yaşantımızda en basit eylemlerimizden en karmaşık olanlara kadar sürekli kurduğumuz sistemleri ve onların temelinde yer alan teknolojiyi kullanıyoruz. Ayrıca telif hakkı nasıl düzenlenecek, nereye kadar NFT satın alan bu hakkı kullanabilecek gibi soru işaretleri var. Birçok şeyin genellikle gizlilik içinde gizlendiği özel veya merkezi işletmelerde hisse senedi satın almanın aksine; Blockchain verilerinin tamamı tamamen halka açık olduğundan, alıcılar neler olduğu konusunda tam şeffaflığa sahiptir. Mevzuyu tam olarak anlasak bir yorum yapardık ama seviye biraz yüksekte kaldı. Şu halde, kripto para birimi tam olarak ne yapar? Türkiye'deki kripto para borsalarına üye olan çoğu kullanıcının ortak yönü global borsalardan Binance'i kullanması. Burada, birçok ademi merkeziyetçilik biçiminde olduğu gibi, gereksiz ve çoğu zaman verimsiz aracıların kaldırıldığını göreceksiniz. Katılımcıların çoğu içerik tüketicileriydi ve yaratıcılar genellikle, çoğunlukla metin veya resim biçiminde sunulan bilgileri içeren web siteleri oluşturan geliştiricilerdi. Bunun yerine, web3 uygulamaları ya blok zincirler üzerinde, birçok eşler arası düğümlerden (sunucular) oluşan merkezi olmayan ağlarda ya da bir kripto-ekonomik protokol oluşturan ikisinin bir kombinasyonunda çalışır.
Web3, uygulamaları nasıl tasarladığımızı ve sıfırdan uygulamalarla nasıl etkileşim kurduğumuzu temelden yeniden düşünerek bu eksikliklerin çoğunu çözmeyi amaçlıyor. Web2 uygulamaları tekrar tekrar veri ihlalleri yaşar. Veri Delisi yazdı: Web3 Nedir ? Web3 Nedir ? Merkeziyetsiz İnternet! Herkesin sorduğu "web3 nedir? Wikimedia Commons'ta Elektronik para ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. İşlem (blok) daha sonra elektronik olarak şifrelenip onay için 10 bilgisayarın tümüne yollanıyor. İşlem ücretleri seçtiğiniz alım satım çiftine ve hacmine göre %0.0 ila %0.26 arası değişiyor. Ayrıca uygulama çeşitlerinin kullanıcıya sunduğu olanaklar ve kesilen komisyon ücretleri de göz önünde bulundurulur. Bir uygulama geliştiren bir şirket risk sermayesi alırsa, yatırımcıları genellikle ödediklerinin onlarca veya yüzlerce büyüklüğünde bir yatırım getirisi bekler. Sahte web siteleri: Yatırım yapmaya devam etmeniz koşuluyla, büyük, garantili getiriler vaat eden ve sahte referanslarla kripto jargonu kullanan sahte siteler. İstikrarlı ve güvenli bir merkezi olmayan ağ elde etmek için, ağ katılımcıları (geliştiriciler) teşvik edilir ve hizmeti kullanan herkese en yüksek kalitede hizmetler sunmak için rekabet eder. 4. Sanat ve Eğlence: NFT'ler (non-fungible tokens), sanatçıların ve içerik üreticilerinin eserlerini dijital olarak koruyarak ve satabilir hale getirerek, telif hakkı ve gelir elde etmelerine yardımcı olur. Önerilen karmaşık sistem de yardımcı olmuyordu. Zerocoin protokolünün arkasındaki yardımcı doçent Matthew D. Green tarafından geliştirilen Zcash, 2013 yılında geliştirilmeye başlayan ilk Zerocash tabanlı kripto para birimiydi. Paydaşlar, projenin geleceğindeki değişikliklere oy vermek için tokenlarını kullanabilir ve projenin inşasına yardımcı olan kişiler, tokenlar serbest bırakıldıktan sonra para kazanmak için varlıklarını satabilir. Kurucu ortaklardan biri olan Johnny Lyu, şu anda CEO olarak görev yapmaktadır. Performans Testi: Blok zinciri uygulamalarının en önemli kriterlerinden biri hızdır. Artan popülaritesi göz önüne alındığında GameFi, 2022'de devam edecek olan bir blok zinciri trendi, üstelik en dönüştürücü teknolojik yeniliklerden biri.
Dünyanın dört bir yanındaki ülkeler kripto patlamasını soğutmaya ve vergi memurlarını da göndermeye çalıştıkça, 2022'de yasa düzenleyicinin sahnesinin ısınma olasılığı çok daha yüksek. Silk Road, bitcoin'in kabul edilen tek para birimi olduğu yasa dışı uyuşturucu pazarına bir örnekti. Örnek olarak tamamen çevrim içi olarak çalışan ve şu anda büyük şirketler tarafından kontrol edilen hizmetlerin çoğunu, merkezi olmayan özerk kuruluşların (DAO'lar) yürüttüğü bir iş dünyasını hedeflenmekte. Web3'te geliştiriciler genellikle tek bir sunucuda çalışan veya verilerini tek bir veri tabanında depolayan (genellikle tek bir bulut sağlayıcısında barındırılan ve yönetilen) uygulamalar oluşturmaz ve dağıtmaz. Hizmetin tüketicileri, bugün AWS (Amazon Servisleri) gibi bir bulut sağlayıcısına nasıl ödeme yapacaklarına benzer şekilde, genellikle protokolü kullanmak için ödeme yapar. Bu platformlarda toplanan borç para, genellikle işletme sermayesi veya işletme maliyetlerini karşılamak için kullanılıyor. Bahsettiğimiz alanlarda geçen yıl medya örgütleri için en görünen gelir kaynağı NFT'lere olan ilgi oldu. Bugün yaşadığımız web, 10 yıl öncesinin web'inden çok farklı. Kağıt cüzdandaki varlıkların bir kısmını harcayabilmek için, kullanıcıların bakiyelerinin tamamını farklı bir cüzdan türüne (web, masaüstü veya donanım) aktarması ve ardından bakiyelerinin bir kısmını o cüzdan üzerinden harcaması gerekiyor. Burada tradisyonel finanstan gelen bakış açısıyla beraber web3 nasıl yeni modeller çıkarabileceğimize odaklanmak gerekiyor. Özellikle gazetecilik için, çıkarılan derslerle birlikte daha ihtiyatlı bir gelişme süreci gerekiyor.
